Her canlı doğar, büyür ve ömrü varsa ihtiyarlayıp nihayet ölür. Allah’ın âleme koyduğu kanun budur. Her insanın bir ömrü ve eceli olduğu gibi, büyük bir insan hükmündeki kâinatın dahi bir ömrü ve eceli vardır. Onun eceli kıyamettir.
Ecel, Allah tarafından her şeye tayin edilen ömür vaktinin sona ermesi anlamındadır. En’am Suresi 2. ayette “O öyle bir Yaratıcıdır ki, sizi çamurdan yarattı, sonra bir eceli takdir etti.” ayeti, her insan için bir ecel olduğunu haber vermektedir. Bir çok surelerde “Ecel geldiği zaman ne bir an geri ve ne de bir an ileri gitmez.”buyrulmaktadır. Bu hakikati Bediüzzaman “Ecel birdir, değişmez.”sözleriyle ifade etmektedir. Belalar, musibetler ve kazalar ile hastalıklar ölüm için birer bahanedir.
Ölüm, insan bedeninde misafir olarak iskan edilen ruhun, eceli geldiği zaman bedeninden ayrılmasıdır. Ruhun bir yaratılış başlangıcı olmakla birlikte, sonsuza kadar yaşama özelliği verilmiştir. Bu itibarla , ölümle ruhun değil, bedenin hayatı sona erer. Ruh ise, berzah denilen kabir hayatında varlığını devam ettirir. Ecel, ecel-i kaza ve ecel-i müsemma olmak üzere ikiye ayrılır. Ecel-i kaza, insanın dünyada yaşadığı hayat müddetinin sona ermesidir. Ecel-i müsemma ise, insanın ölümüyle birlikte başlayıp mahşerdeki hesabına kadar süren ve orada biten müddete verilen isimdir. Yani, ecel-i kaza dünya hayatının sona ermesi, ecel-i müsemma ise, ahiret hayatının başlamasına kadar süren müddettir.
Her canlının eceli kader tarafından tayin edilmiştir. Özellikle insanların eceli bellidir. Ancak, kimse ecelinin ne zaman geleceğini ve nerede ne şekilde öleceğini bilemez. Bunlar Allah’ın ilminde bilinen fakat bizim açımızdan meçhulümüz olan hakikatlerdir. Sadakalar ömrü uzatır hadisinden maksat, hem hayır ve hasenata teşvik, hem de ömrün bereketlenmesi gerçeğinden dolayıdır. Allah verilecek olan sadakaları da bildiğinden, son şekliyle kaderde eceli tayin etmiştir. Bu açıdan ecel değişmez. İnsan öldüğü zaman amel defteri kapanır. Ancak, sadaka-i cariye denilen cami, medrese, yol, köprü, çeşme ve din âlimlerinin yazdığı kitaplar gibi hayırlı şeylerden insanlar istifade ettikçe, sahiplerinin amel defterlerine sevaplar yazılır. Böylece, bu insanlar yaşıyormuş gibi ömürleri sevaplarla uzamış gibi olur. Netice, Allah’ın kaderde takdir ve tayin etmiş olduğu ecel birdir, değişmez.
asyanur.info samicebeci.net (YouTube-Sami Cebeci videoları)
