İnsanın olduğundan farklı görünmeye çalışıp, Allah’ın rızasını düşünmeyerek, kendini beğendirmeye çalışması demek olan riya ve gösteriş, mutlaka kurtulunması gereken tehlikeli bir ruh hastalığıdır.
Riya ve gösterişten kurtulmanın en önemli formülü, Cenab-ı Hakkın her yerde hâzır ve nâzır olduğunu bilmektir. Onun huzurunda başkalarına bakmak, onların teveccüh ve beğenisini aramanın, o huzurun edebine aykırı olduğuna inanmaktır. Ondan başkasının iltifat ve razı olmasının anlamsız olduğunu bilerek, riyadan kurtulup ihlâsı kazanacağını, Nur Risalelerinden öğreniyoruz.
Cenab-ı Hakkın en büyük günah olarak bildirdiği, Kendisine ortak koşmak anlamına gelen şirkin bir başka türlüsü de şirk-i hafidir, yani gizli şirktir. O da, riya ve gösteriş hastalığından ileri gelir. Bu hakikati Bediüzzaman şöyle izah eder: “Hubb-u cahtan gelen şöhretperestlik saikasıyla ve şan-ü şeref perdesi altında teveccüh-ü ammeyi kazanmak, nazar-ı dikkati kendine celb etmekle enâniyeti okşamak ve nefs-i emmâreye bir makam vermektir ki, en mühim bir maraz-ı ruhî olduğu gibi, ‘şirk-i hafî’ tabir edilen riyakârlığa, hodfuruşluğa (kendini beğenmeye) kapı açar, ihlâsı zedeler.”
Merhum Mustafa Türkmenoğlu Ağabeyden dinlediğim bir hatırada, Bediüzzaman’ın kendisine aşırı hürmet ve iltifat eden insanlardan çok sıkıldığını, hatta bir takım bahanelerle geri gönderdiğini veya hiç kabul etmediğini öğrendim. Fakat, Kur’an’ın bir hizmetkârı ve dellâlı sıfatıyla, bir din âlimi vasfıyla, sırf iman ve Kur’an hizmeti hesabına gelenleri alâkayla kabul ettiği ve ağırladığı bilinen bir gerçektir.
Hülâsa, riya ve gösteriş, ihlâsı zedeleyen ve salih amellerimizi tahrip eden bir manevî hastalıktır. Ancak Bediüzzaman diyor: “Risale-i Nur şakirtleri (talebeleri), neşriyat-ı diniyelerinde ve ittiba-ı sünnetteki ibadetlerinde ve içtinab-ı kebâirdeki (günahlardan kaçınmadaki) takvalarında, Kur’an hesabına vazifedar sayılırlar, inşaallah, riya sayılmaz.”
Cenab-ı Hak, riya ve gösterişin her türlüsünden cümlemizi muhafaza etsin, âmin.
asyanur.info samicebeci.net
