İnsan fıtratında lüks, ihtişam ve debdebe, alâyiş, nümayiş ve israfa karşı meyil ve arzu vardır. İnsanın imtihanına vesile olması için konulan bu ve benzeri duygular, İslâm’ın emrettiği prensiplerle kontrol altına alınmazsa, sahibini dünya ve âhirette perişan eder.
Gurur, kibir, gösteriş ve kendini devamlı büyük görüp göstermek arzusundan kaynaklanan, hakikatte ise o insanın küçüklüğüne alâmet olan ve dışarıya karşı böyle tavırlarla görünen bu haller, ayet-i kerime ve hadis-i şeriflerle lânetlenmiştir.
Büyük insanların hayatlarına bakıldığı zaman, onlarda yukarıda bahsi geçen tavırların, lüks ve ihtişamın zerresi bile görünmez.
Her cihette ümmetine en güzel örnek olan Sevgili Peygamberimizi (asm) ziyarete gelen başka bir devletin elçileri Mescid-i Nebeviye geldikleri zaman “Bu kavmin seyyidi, başkanı kim?”diye sormuşlardı. Çünkü onların hayal ettikleri gibi ortada altın yaldızlı, gümüş ve sedef işlemeli taht ve üstünde oturan, atlas ve ipek elbiseler içinde ihtişamlı birisi yoktu. Sormak zorunda kalmışlardı. Kalabalığın içinden tok bir ses yükseldi: “Seyyid-ül kavmi hadimühüm.” Yani kavmin efendisi onlara hizmet edendir. Çünkü, o esnada sâde kıyafeti ve gülümseyen yüzüyle Kâinatın Efendisi Sevgili Peygamberimiz (asm) sahabelerine su dağıtıyordu. Elçiler hayretten dona kalmışlar ve ne diyeceklerini şaşırmışlardı. Sahabelerin görünüşleri de sâdeydi.
Osmanlı Devletinin ilk ve yükselme dönemleri de öyleydi. Dev gibi eserler ve hizmetler ortaya konuyor, bir isim ve tarihle yetiniyorlardı. Ne zaman ki, duraklama, gerileme ve Tanzimat dönemlerine girildi, o zaman zaaflarını gizlemek için, maddi ihtişam ve gösterişe başlandı. Meselâ, Dolmabahçe Sarayı için milyonlarca altın fakir milletin kesesinden veya yetmediği yerde borç bulunarak harcama yapıldı.
Devletler çapında olduğu gibi, şahıslar noktasında da durum böyledir. İflasa doğru giden tüccarlar son model arabalar ve kıyafetlerle gidişatını örtmeye çalışır. Velhasıl, lüks ve ihtişam içinde yaşamak yerine, sâde bir hayat hem insanın izzetini korur hem de başkalarına muhtaç olmaktan kişiyi kurtarır.
asyanur.info samicebeci.net (YouTube-Sami Cebeci videoları)
