Mahiyet-i insaniyedeki kalp bir kumandan, nefis ise hizmetkârdır. İnsanda kalp hâkim ise, o insan nefsine biner ve onu Allah’ın razı olduğu işlerde istihdam eder. Nefis hâkim durumuna çıkarsa, o zaman nefis insana biner ve şeytanın emrettiği rezil işlerde insanı perişan eder. Hem dünyasını hem de âhiretini berbat eder. “Nefsinin heva ve arzularını ilâh edinen kimseyi gördün mü?”ayeti bu mânâlara işaret eder.
Haram-helâl demeden her lezetli şeyin peşinde koşan nefsi gemlemek ve onu itidale getirmek insanın en önemli vazifesidir. Tâ ki, Cehennem ateşinden kurtulup Cennete girebilsin. Haramdan sakınmanın ötesinde, helâl olan lezzetler bile şükür makamında takip edilebilir. O da, helâlinden kazanarak, israf etmeden ve başkalarının gıpta damarını tahrik etmeden olmalıdır.
Bu mânâyı Bediüzzaman Hazretlerinin naklettiği bir hadise ne güzel anlatır: Abdülkadir-i Geylâni Hazretlerinin yetiştirmesi için ihtiyarca bir kadın, bir tek oğlunu onun medresesine gönderir. Bir zaman sonra ziyaretine gittiğinde, çocuğunun odasında kuru ve küflenmiş bir ekmek yediğini görür. Riyazetten dolayı iyice zayıflayan çocuğuna çok acır. Şikâyet için şeyhin odasına çıktığında, onun kızarmış bir tavuk yediğini görür. “Ya şeyh! Benim çocuğum açlıktan ölüyor. Sen burada tavuk yiyorsun.”diye sızlanır. Şeyh-i Geylâni o yavuğun kemiklerine “Kum, Biiznillah!”der. “Yani, Allah’ın izniyle kalk!”demiş. O yenmiş tavuk canlanarak tabaktan dışarı atlar. Harika bir keramet gerçekleşir. Şeyh der “Ne zaman senin oğlun da bu dereceye gelirse, o da tavuk yesin.
Şeyhin kastettiği mânâyı Bediüzzaman şöyle yorumlar: “Ne vakit senin oğlun da ruhu cesedine, kalbi nefsine, aklı midesine hâkim olsa ve lezzeti şükür için istese, o vakit leziz şeyleri yiyebilir.”
Evet, kalbin iman sayesinde nefse hâkim olması, dünya ve âhiret saadetinin temel taşlarından birisidir ve en önemlisidir. Nefsin hâkim olması ise, insanı Cehenneme kadar sürükleyebilir. Onun şerrinden ve bize vereceği her türlü zarardan daima Allah’a sığınmalıdır. Sevgili Peygamberimizin (asm) “Allah’ım! Göz açıp kapayıncaya kadar dahi olsa, beni nefsimin eline bırakma!”duası, bu cihette çok anlamlıdır.
asyanur.info
