Farklı görüş, kanaat, inanç ve yaşayışa karşı müsamaha ve tolerans olarak tarif edilen hoşgörü, demokrasinin temel esaslarından biri olan vicdan ve din hürriyetinin, temel hak ve hürriyetlerin bir ifadesidir. Kaynağını “Dinde zorlama yoktur.” İlâhi prensibinden alan ve İslâm dininin özünde var olan bir meziyettir, hoşgörü.
Asr-ı Saadet dönemi başta olarak İslâm tarihi boyunca, Müslümanlar fethettikleri topraklarda yaşayan insanlara asla baskı yoluyla dinlerini kabul ettirmek gibi bir tercihe zorlamaya girmemişlerdir. Cami, Kilise ve Havra denilen ve üç semavi dinin mensuplarının ibadethaneleri hep açık kalmış, birbirlerinin inanç ve ibadetlerine müdahale söz konusu olmamıştır.
Halbuki, aynı dinin farklı mezheplerine mensup Hristiyanlar arasında dört yüz sene süren dahili mezhep savaşları, Avrupa tarihi açısından bir hicran ve utanç tablosudur. “Kardinal şapkası görmektense, Müslüman sarığı görmeyi tercih ederiz.” diyerek, Osmanlı devletinin götürdüğü adalet, barış, ve hoşgörü ortamında İslâm dinini seçen Batılı milletlerin dışında, hiç kimseye baskı yoluyla din değiştirmesi teklif dahi edilmemiştir.
Farklı din mensuplarına gösterilen bu müsamaha ve hoşgörü, Müslümanların birbirlerine karşı âzami ölçüde olmuş ve asâyişi bozan dahili muharebe ise, bir iki defadan başka olmamış, o da içtihat farkından kaynaklanmıştır.
Fıtraten medeni olan insan, toplum içinde hayatını sürdürürken hoşgörü sıfatına şiddetle muhtaçtır. Zira, hatadan kendini kurtaramayan fertler arasında, her şeyi kendisine dert eden kimse, hayatı kendine çekilmez bir hale getirir. Onun için, yapılan hataları af, müsamaha ve hoşgörü ile karşılamak şarttır. Ancak, ölçülü ve dengeli olmak şartıyla. Hoşgörü, dinin esaslarından taviz verip, fedakârlık etmek anlamına gelmez.
İnsan, kendisine yapılan bir haksızlık karşısında affedici olsa ve hakkından vazgeçse buna hakkı var. Fakat, başkalarının hakkını ve genelin hukukunu çiğneyen bir zalime af ile bakamaz ve hoşgörülü davranamaz. Çünkü, öyle yaparsa var olan zulümlere ortak olmuş olur. (Devamı yarın)
asyanur.info samicebeci .et (YouTube-Sami Cebeci videoları) (YouTube-Sami Cebeci ile her akşam canlı Risale- i Nur dersleri)
Views: 0