Bu gün itibariyle dünya genelinde iki yüze yakın devlet bulunmaktadır. İrili ufaklı olan bu devletlerin sınırları, bayrakları, paraları , hatta dinleri ve dilleri birbirinden farklıdır.
Asırlar süren arayışlar, denemeler ve tecrübeler sonucu, hür dünya dediğimiz Batı toplumlarında devlet anlayışına giren hukuk kavramı, temel hak ve hürriyetler, Batılı devletleri üçüncü dünya ülkelerinden ayıran değerler manzumesidir.
Muvazene-i adalete vesile olan meşru muhalefet hakkına izin vermeyen ve temel hak ve hürriyetleri alabildiğine kısıtlayan baskıcı idarelere bedel, her türlü haklara zemin hazır eden demokratik ülkeler, mevcut kazanılmış haklara ilave olarak, yeni hak arayışlarına da kapılarını açık tutmakta, hukuk alanında devrim denilebilecek yeni açılımlara imkân tanıyarak, hak ve hürriyetler açısından sürekli grafiklerini yükseltmektedirler.
Günümüzde devlet anlayışı, hukuk kaideleriyle sınırlandırılmış bir devlet demektir. Siyasal sistemde de hukuk esastır. Hukukun olmadığı yerde, ne devletten ve de demokrasiden bahsetmek mümkün değildir.
Hukuk nedir? Hukuk bir temele dayanır. Şekil bakımından bir kanunlar manzumesidir. Bu kanunlar, eşitlik ve adalete dayanır. Adalet ve eşitliği gerçekleştirmeyen bir hukuk, hukuk değildir. Adaleti, eşitliği, sosyal yardımlaşmayı sağlayan bir devlet, hukuk devleti kavramına ulaşmış demektir.
Hukukun üstünlüğüne dayalı bir hukuk devletinin kurallarını ve kanunlarını, toplum adına temsilcileri yapar. Milletvekillerinden meydana gelen meclis bunun için vardır. Yazılı kanunları olan, yargı bağımsızlığını sağlayan, insan haklarını esas alan, hukukî kanunlar çerçevesinde toplumun ve devletin emniyetini temin eden bu kanunlar manzumesine, devletin bütün kurumları ve millet beraber uyacak ve devamlılık sağlanacaktır.
Sosyal bir kontrat ve anlaşma olan anayasa ve ona bağlı olarak çıkarılan kanunlar manzumesine millet riayet ediyor, devletin bir kısım kuruluşları riayet etmeyip yetki aşımı yapıyorsa, o hukuk devletinde zaaflar var demektir. Hele topluma hukuk dışı uygulamalar dayatılıyor ve keyfilikler tatbik ediliyorsa, o devletin gerçek bir hukuk devleti olduğu tartışmalı hale gelir. Bu temel prensipler çerçevesinden devletler mukayese edilir.
asyanur.info samicebeci.net (YouTube-Sami Cebeci videoları)
