Varlıklar içinde çok farklı bir yeri ve değeri bulunan insan, meleklere bile verilmeyen sayısız kabiliyet ve cihazlar ile donatılmıştır.
Nihayetsiz hayır ve şer işlemeye müsait olan bu kabiliyet ve âletlerin içinde en önemli olanı, şüphesiz akıl nimetidir. Zira, onun dışında kalan bütün duygu ve organlar, akıl ile bağlantılı iş görür.
İslâm dininde akıl sahibi olmayan insanlar, sorumluluk altında değillerdir. Dinin emir ve yasaklarını yerine getirmekle mükellef tutulmamışlardır. Dinin yaşanmasında akıl esas alınmıştır.
Akıl itibariyle mukayese ettiğimiz zaman, hayvana nispetle sayısız kabiliyet ve istidada sahip olan insan, elbette yalnız dünya için yaratılmış olamaz. Hayatını diğer canlılar gibi yalnız yeme, içme ve üreme için kullanamaz. Çünkü, dünya ve içindeki her şey verilse bile, insan ne aklını, ne kalbini, ne gözlerini ve ne de diğer duygu ve organlarını onlarla değişmeye razı olmaz. Bundan anlaşılır ki, bu kıymetli âletler yalnız bu dünyayı kazanmak için verilmemiştir.
Bütün semavi dinlerin ittifak ettiği ve bilhassa Kur’an-ı Kerim’in bildirdiği hakikat budur ki, insan kendisine verilen bütün kabiliyet ve organlarını hem dünya hem de bâkî bir hayatın lâzımı olan şeylerini tedarik etmek için kullanmakla mükelleftir.
Hadis-i şerifin ifadesine göre “Hiç ölmeyecekmiş gibi dünya için, hemen ölüverecekmiş gibi de âhiret için çalışmak.” gerekmektedir. Ancak, toplum açısından bakıldığında, genelde Bektaşi tavrı takınılmaktadır. Bektaşi’ye sormuşlar. “Niçin namaz kılmıyorsun?” O demiş: ” Kur’an sakın namaza yaklaşmayın!”emrediyor. Ona demişler: “Neden ayetin devamını okumuyorsun?” O demiş: “Ben hafız değilim.” Yani işine gelen tarafını ezberleyip, işine gelmeyen tarafını yok farz etmiş. Aynen öyle de, hiç ölmeyecekmiş gibi hırsla dünyayı kazanmaya çalışan insanlara bakıldığında, buna benzer bir tablo ile karşılaştığımızı görürüz. Allah, ibadette ihmalkâr davranan insanlarımıza hidayet nasip etsin, âmin.
asyanur.info samicebeci.net (YouTube-Sami Cebeci videoları)
